Қазақстанда сүт пен тауық етін өндіруге 400 млрд. теңге бөлінбек
ҚР Сауда және интеграция бірінші вице-министрі Арман Шакқалиев әлеуметтік маңызы бар өнімдерге бағаны тұрақтандыру үшін Үкіметтің қабылдап жатқан шаралары және халық пен бизнестің сезімтал мәселелерін шешудегі жаңа тәсілдерге тоқталды, деп хабарлайды basagro.kz тілшісі.
Арман Шакқалиев биылғы жылы болған инфляцияның бұрын – соңды болмаған өсуі тек Қазақстанға ғана емес, сонымен қатар дамушы және дамыған елдердің көпшілігіне тән жаһандық үрдіс екенін растады. Болып жатқан геосаяси процестердің нәтижесінде дұние жүзінде үйреншікті сауда тізбегі үзілді. Тауар өндірушілер шикізат пен материалдардың тапшылығына тап болды, бұл өз кезегінде соңғы өнімдер мен қызмет көрсету бағасына әсер етті.
Тәуекелдерді барынша азайту және әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының құнын белгілеу мақсатында ҚР Сауда және интеграция министрлігі ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігімен бірлесіп заңнамаға өзгерістер енгізді.
«Біз сауда желілерін айналым схемалары бойынша қаржыландырудан бас тарттық және өндірушілерді тікелей қаржыландыратын боламыз. Келесі жылдан бастап отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер 2023 жылғы ақпанға дейін 2023 жылғы күзгі егінге қаражат алатын болады. Форвардтық ақша агроөнеркәсіп кешендеріне алдын ала келісімшарттар жасауға және өңірдің көкөністерге деген үш айлық қажеттілігінен өнім көлемінің 30% — обеспечить қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Яғни, өндірушінің ішкі нарыққа көкөністер мен жемістерді жеткізу бойынша қарсы міндеттемелері болады», — деп түсіндірді Арман Шакқалиев.
Тағы бір міндет – ерте көкөністерді сатып алуды қамтамасыз ету, оларды уақтылы сатып алу маусымаралық кезеңде бағаның күрт ауытқуын болдырмауға көмектеседі. Вице-министрдің айтуынша, Тәжікстан мен Өзбекстаннан пияз, сәбіз және қырыққабат жеткізу бойынша алдын ала келісімдер жасалған. Сондай-ақ, Иран мен Пәкістаннан көкөністерді импорттау мәселесі пысықталуда.
Өңірлік тұрақтандыру қорлары сәуір мен маусым аралығында нарықты көкөністермен қанықтыратын болады, олардың негізгі міндеті бағаның маусымдық ауытқуына жол бермеу болады.
Сонымен қатар, қант бағасын тұрақтандыру үшін Астана қаласының әкімдігі мен 4 қант зауыты арасында тікелей шарттар жасалды.
Қазіргі уақытта өндіріс көлемі халықтың қажеттіліктерін өтемейтін 19 әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының тізбесі анықталды. Бұған, атап айтқанда, сүт және сүт өнімдері, сондай-ақ тауық еті кіреді.
Арман Шакқалиевтің айтуынша, 2023 жылы республикалық бюджет нақтыланғаннан кейін ірі тауарлы сүт фермалары мен тауық мяса өндіруді ұлғайтуға шамамен 400 млрд теңге бөлу жоспарлануда. Бұл ретте қаражат атаулы бағытталатын болады. Мемлекеттік субсидияларды алушылар Еңбек өнімділігі жоғары және тауарлар айналымының қадағалануы бар тәжірибелі тауар өндірушілер болады. Міндетті талап — барлық өнімдер тек елдің ішкі нарығына жеткізілуі керек.
Сауда желілерінің өкілдерінің алдында сөйлеген сөзінде бірінші вице-министр Мемлекет тарапынан «сізрге сапалы өнім алып, оны сата алуыңыз үшін барлық жағдайлар жасалып жатыр. Жалғыз өтініш – әлеуметтік жауапты, негізделген сауда үстемесі бойынша қарсы міндеттемелерді сақтау, ол 10% — дан аспауы тиіс».
Сондай-ақ, Министрлік сауда айналымының ұлғаюына, өндірушілер санына және тауардың сөрелерге түсуіне тікелей әсер ететін заманауи сауда инфрақұрылымын құру бойынша жұмыстар жүргізуде. Ауданы 3-тен 50 мың шаршы метрге дейінгі сауда орталықтарын қаржыландыру бағдарламасы әзірленуде. Бағдарлама шеңберінде 2023 жылдан бастап 5 млрд теңгеге дейін несиелер беру және бизнес үшін пайыздық мөлшерлемелерді жылдық 6% — бен субсидиялау ұсынылады. Бірінші кезеңде бұл мақсаттарға шамамен 20 млрд теңге бөлінеді.
ҚР СИМ есептеулері бойынша өркениетті сауда форматтарының оңтайлы үлесі 75% құрайды. Көптеген заманауи сауда орталықтарының болуы тауарлардың көлеңкелі айналымы мәселесін шешуге мүмкіндік береді.
Кездесу соңында Арман Шакқалиев бизнес-қоғамдастықтың сұрақтарына жауап берді. Кәсіпкерлерді ұн экспортын лицензиялау, кейбір ауыл шаруашылығы тауарларының импортына тарифтік квоталар мәселелері қызықтырды. Сондай-ақ, бизнес өкілдері үйдегі дүкендердің жосықсыз саудасы мәселесін айтып, көкөніс өнімдерін сақтау шығындарын субсидиялауды ұсынды.
